Moldavia ndodhet në situatë të vështirë, pas vendimit të Gazprom-it rus për të ndaluar furnizimin me gaz natyror rus për vendin evropian, vendim ky që shkakton një raund të ri tensionesh mes Brukselit dhe Moskës.
Pas kësaj shefja e diplomacisë evropiane, Kaya Kalas, akuzoi Rusinë për “përdorimin e gazit natyror si armë” dhe për një “luftë hibride” kundër Moldavisë.
“Rusia vazhdon të përdorë gazin si armë dhe Moldavia është sërish objektivi i luftës së saj hibride”, tha Përfaqësuesja e Lartë përmes një postimi në rrjetin social X.
Zonja Kalas zhvilloi gjithashtu bisedë telefonike me kryeministrin moldav Dorin Recan për të riafirmuar “mbështetjen e palëkundur” të Bashkimit Evropian për Moldavinë.
“Falë mbështetjes së Bashkimit Europian, Moldavia mbetet elastike dhe e lidhur mirë me rrjetet europiane të energjisë”, tha Kalas.
Përshkallëzimi i tensioneve me “nënshkrimin” e Gazpromit
Tensionet po përshkallëzohen midis Rusisë dhe Moldavisë, pasi Transnistria ka frikë se do të humbasë energjinë elektrike pasi të përfundojë furnizimi i saj me gaz natyror rus.
* Transnistria është entitet pro-rus që është ndarë nga Moldavia pas shembjes së Bashkimit Sovjetik më 1991. Territori furnizohej me gaz rus përmes Ukrainës, por kjo rrugë u ndërpre në fillim të këtij viti me skadimin e një marrëveshje transiti mes dy palëve që janë në luftë.
Gjigandi rus Gazprom njoftoi në dhjetor pezullimin e dërgesave në Moldavi, për shkak të një mosmarrëveshjeje ekonomike me ish-republikën sovjetike, tani kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
Mosmarrëveshja për shumën e borxhit ndaj Gazpromit që mbetet për t’u zgjidhur – më shumë se 700 milionë dollarë kundrejt Moskës, vetëm 9 milionë kundër Kishinau-t – detyroi kompaninë të mbyllte rubinetin që nga 1 janari.
Pjesa tjetër e Moldavisë është aktualisht e paprekur nga ndërprerjet, por është kryesisht e varur nga termocentrali Kuciurgan në Transnistria për nevojat e saj për energji.
Infrastruktura jetike, e cila prodhon deri në 80% të energjisë elektrike të konsumuar në Moldavi, nga 1 janari nuk furnizon më Transnistrinë dhe kaloi në qymyr djegës, rezervat e të cilit pritet të zgjasin me normat aktuale deri në fund të janarit ose deri në mes të shkurtit në varësi të përdorimit.
“Rusia ka vetëm një qëllim: të shkaktojë destabilitet dhe mbi të gjitha të ndikojë në rezultatin e zgjedhjeve parlamentare” të planifikuara të mbahen në Moldavi në vjeshtë, u ankua kryeministri moldav Reçan për shtypin e huaj.
Mbyllja më 1 janar përkoi me përfundimin e dërgesave të gazit rus përmes Ukrainës, një vendim që Kievi e mori për shkak të luftës, e cila do të mbyllet tre vjet.
Pavarësisht përfundimit të tranzitit përmes rrjetit të gazsjellësit që kalon përmes Ukrainës, Moska mund të “dërgojë gaz përmes gazsjellësit Turkstream, por ajo refuzon ta bëjë këtë,” u ankua kryeministri Rechan, kreu i një qeverie pro-evropiane.