Jeta me plotë sfida – Papa Leo XIV

Robert Francis Prevost është qytetari i parë amerikan që mban postin e kreut të Kishës Katolike Romake dhe, para konklaves, nuk konsiderohej si një nga favoritët për t’u zgjedhur Papë.

Në votimin e parë të pasdites në ditën e dytë të konklaves, rreth orës 18:00 sipas kohës së Evropës Qendrore, tym i bardhë doli nga oxhaku i Vatikanit mes duartrokitjeve të fuqishme, duke sinjalizuar se shumica e kardinalëve zgjedhës kishin arritur një vendim.

Rreth një orë më vonë, Papa i ri iu prezantua botës: ish-kardinali Robert Prevost, i cili ka zgjedhur emrin papnor, Leo XIV.

“Paqja qoftë me ju të gjithë”, tha ai në fjalimin e parë para më shumë se 100 mijë besimtarëve të mbledhur në Sheshin e Shën Pjetrit. Ai gjithashtu nderoi paraardhësin e tij, duke kujtuar “zërin e butë, por gjithmonë të guximshëm të Papa Françeskut, teksa bekonte Romën”, dhe shprehu falënderimet për të.

Papa Françesku ndërroi jetë më 21 prill, në moshën 88-vjeçare, shkruan euronews.

Papa Leo XIV ndau gjithashtu një reflektim thellësisht personal mbi rrënjët shpirtërore dhe vizionin e tij baritor “unë jam biri i Shën Augustinit, një augustinian”.

“Me ju jam një i krishterë, për ju jam një ipeshkëv. Në këtë frymë, të gjithë mund të ecim së bashku drejt atdheut që Zoti ka përgatitur për ne”.

Çfarë dimë për Papa Leo XIV?

Robert Prevost, amerikani 69-vjeçar, u soll në Vatikan nga Papa Françesku në vitin 2023 për të shërbyer si kreu i fuqishëm i zyrës që shqyrton emërimet e ipeshkvijve nga mbarë bota – një nga postet më të rëndësishme në Kishën Katolike.

Si rezultat, ai hyri në konklav me një profil të lartë që pak kardinalë të tjerë kishin, transmeton Telegrafi.

Para konklaves, kishte një pengesë – historia nuk njihte Papë amerikan – për shkak të fuqisë së madhe gjeopolitike që Shtetet e Bashkuara kanë në sferën laike.

Por Prevost, i lindur në Chicago, është gjithashtu shtetas i Perusë dhe ka jetuar për shumë vite atje, fillimisht si misionar dhe më pas si kryeipeshkv.

Prevost gjithashtu është zgjedhur dy herë kryeprift i rendit religjioz Augustinian, një rend i themeluar në shekullin e XIII-të nga Shën Agustini.

Papa Françesku padyshim që e ka pasur në vëmendje për vite me radhë, duke e lëvizur atë nga drejtimi i Augustinianëve dhe e solli në Peru në vitin 2014 për të shërbyer si administrator dhe më pas Kryepeshkop i Chiclayos.

Ai mbeti në atë pozitë, duke fituar shtetësinë peruane në vitin 2015, deri sa Papa Françesku e solli në Romë në vitin 2023 për të marrë presidencën e Komisionit Papnor për Amerikën Latine.

Në atë punë, ai do të kishte mbajtur kontakte të rregullta me hierarkinë katolike në pjesën e botës që ende ka më shumë katolikë.

Që kur mbërriti në Romë, Prevost ka mbajtur një profil të ulët publik, por është i njohur për ata që kanë rëndësi.

Në mënyrë të rëndësishme, ai drejtoi një nga reformat më revolucionare që Papa Françesku bëri, kur ai shtoi tre gra në grupin e votuesve që vendos se cilat emërime peshkopësh do t’i dërgohen Papës.

Në fillim të vitit 2025, Papa Françesku e vlerësoi sërish duke e emëruar Prevostin në rangun më të lartë të kardinalëve, duke sugjeruar se ai ishte zgjedhja e Papës Françesku në konklavë.

Çfarë qëndrimi ka mbi çështjet kryesore?

Prevost është qytetari i parë amerikan që mban postin e kreut të Kishës Katolike Romake dhe, para konklaves, nuk konsiderohej ndër favoritët për t’u zgjedhur papë.

Ai njihet për një qasje të moderuar dhe baritore, si dhe për përputhshmërinë me shumë nga qëndrimet e paraardhësit të tij, Papa Françesku… megjithatë, ekzistojnë dallime.

Para zgjedhjes si Papë, Prevost nuk kishte një histori të zgjeruar të deklaratave publike mbi çështjet LGBTQ+, por sipas New York Times, në vitin 2012 ai kishte kritikuar mediat që shfaqnin “simpati për besime dhe praktika që bien ndesh me ungjillin”, përfshirë atë që ai e quajti “stili i jetës homoseksual”.

Këto komente bien në kontrast me qasjen më gjithëpërfshirëse të Papës Françesku ndaj komunitetit LGBTQ+. Në vitin 2023, Papa i mëparshëm kritikoi ligjet që kriminalizojnë homoseksualitetin si “të padrejta”, duke theksuar se Zoti i do të gjithë fëmijët ashtu siç janë dhe u bëri thirrje ipeshkvijve katolikë që i mbështesin këto ligje të mirëpresin personat LGBTQ në kishë.

“Qenia homoseksual nuk është krim”, kishte thënë ai në një intervistë.

Qëndrimi i Papa Leo XIV mbi krizën klimatike është më në përputhje me atë të Papës Françesku. Ai ka shprehur shpesh shqetësim për sfidat mjedisore dhe ka theksuar rëndësinë e veprimit për të adresuar problemet globale.

Së fundmi, ai ka deklaruar se kisha duhet të kalojë “nga fjalët në veprim” dhe ka paralajmëruar për pasojat “të dëmshme” të zhvillimit teknologjik të pakontrolluar.

Ndërsa Papa Leo XIV konsiderohet si centrist dhe progresist për disa çështje, ai mban qëndrime konservatore kur bëhet fjalë për doktrinën e kishës. Ai kundërshton shugurimin e grave si diakone dhe ka folur në mënyrë të vazhdueshme kundër abortit, duke e quajtur atë “një formë vrasjeje”.

Çfarë dimë për emrin papnor Leo?

Leo tani është i barabartë me Klementin, si emri i katërt më i zakonshëm që është zgjedhur nga Papët. Vetëm Gjoni, Gregori dhe Benedikti janë më të përdorur.

Por, nuk kemi pasur një Papë me emrin Leo për më shumë se një shekull, shkruan cnn.

Papa i fundit Leo ishte Leo XIII-të, i cili lindi në Romën e pushtuar nga francezët në vitin 1810. Ai shërbeu si Papë nga viti 1878 deri sa ndërroi jetë në vitin 1903, duke e bërë papatin e tij 25-vjeçar të katërtin më të gjatin në historinë e kishës.

Leo XIII-të kujtohet si një Papë i mësimeve sociale katolike. Në vitin 1891, ai shkroi një letër të hapur të famshme, ku reflektonte mbi ndryshimet teknologjike të sjella nga Revolucioni Industrial dhe ndikimin e tyre mbi punëtorët.

Duke zgjedhur të ringjallë këtë emër, Leo XIV mund të ketë sinjalizuar prioritetet e papatit të tij, shkruan cnn.

Papi i parë Leo, i cili shërbeu në shekullin e V-të, është i njohur si “Leoni i Madh” dhe kujtohet për bindjen që i bëri Atilës së Hunëve për të ndaluar pushtimin dhe për të kursyer Perandorinë Romake nga shkatërrimi.

Takimi i tyre është përjetësuar në një pikturë nga Rafaeli, e cila sot qëndron në Pallatin Apostolik të Vatikanit. Përmes këtij pallati kaluan 133 kardinalët votues – përfshirë Robert Prevostin, tani Leo XIV – ndërsa hynin në Kapelën Sistine të mërkurën për fillimin e konklaves.

Emri Leo rrjedh nga latinishtja dhe do të thotë “luan”, duke sugjeruar forcë dhe guxim.