Cilat janë sfidat e mëdha që e presin presidentin e ri të Rumanisë

Imagjinoni të keni një president të quajtur Nicky. Për këtë votuan rumunët: një matematikan me zë të ulët, paksa të çuditshëm, të cilit të gjithë i referohen me emrin e tij të parë, Nicusor – ose Nicky, shkruan BBC.

Të hënën, disa orë pasi shpalli fitoren në zgjedhje, presidenti i ri e mori vajzën e tij nga shkolla si zakonisht. Ai u premtoi fëmijëve të tij se asgjë nuk do të ndryshojë. Por për Rumaninë gjërat dukeshin shumë ndryshe këtë mëngjes.

Një votë për ndryshim

Nicusor Dan ka qenë kryetar bashkie i Bukureshtit që nga viti 2020, por deri më tani ai ishte pak i njohur përtej kryeqytetit. Kjo është arsyeja pse zgjedhja e tij shihet gjerësisht si një akt proteste kundër gardës së vjetër politike, që ka qeverisur Rumaninë për më shumë se tre dekada. Por ishte gjithashtu opsioni më pak ekstrem për ndryshim.

Kundërshtari i Danit në votimin e raundit të dytë ishte George Simion, një nacionalist i djathtë ekstrem dhe euroskeptik i cili rregullisht fyen publikisht.

Ai është gjithashtu i ndaluar nga dy vende fqinje sepse pretendon se një pjesë e Ukrainës dhe e gjithë Moldavia i përkasin Rumanisë. Simion fitoi raundin e parë me 41% të votave, por Dan e arriti në të dytin dhe më pas mori kontrollin.

“Këtë herë, frika arriti të mposhtë tërbimin”, kështu e shpjegon analisti politik Radu Magdin ndryshimin dhe tregon një rritje të ndjeshme të pjesëmarrjes.

“Është e qartë se shumë njerëz janë të zemëruar në Rumani dhe duan të shohin ndryshime rrënjësore. Por në të njëjtën kohë, pamë një mobilizim masiv të klasës së mesme urbane që kishte frikë se vendi mund të kthehej prapa. Ishte një frikë nga ajo që mund të ndodhte nëse Simioni dhe miqtë e tij do të vinin në pushtet”, shtoi ai.

Retorika ‘Rumania e para’ nuk ia doli mbanë

Kur ai u shfaq për të votuar të dielën, një turmë shumëngjyrëshe ishte aty në qendrën e votimit për ta përshëndetur. Disa ishin me veshje kombëtare të qëndisura dhe të tjerë kishin sjellë flamuj rumunë.

Ata kishin tendencë të flisnin për Zotin dhe “vlerat tradicionale” që ata mendojnë se Simioni përfaqëson. Dy burra i thanë BBC-së se përparësia e tyre ishte të parandalonin që BE-ja t’i “impononte” martesën e të njëjtit gjini Rumanisë.

Votues të tjerë tërhiqen nga retorika e Simionit “Rumania e para” dhe premtimet për një jetë më të mirë.

“Asgjë nuk është bërë për ne, njerëzit që punojnë, dhe jam e ngopur”, tha Liliana këtë javë nga pas një tezge tregu në Bukuresht të mbushur me mollë.

Ajo dhe burri i saj votuan për Simionin duke menduar se ai nuk do të ishte “kaq i korruptuar”. Pra, kur rezultatet dolën, ajo u zhgënjye.

“Nuk mendoj se Dani është i aftë të drejtojë një vend. Por çfarë mund të bëjmë nëse njerëzit nuk duan ndryshim dhe përparim”, Liliana ngriti supet.

“Mendoj se fëmijët u kthyen në fshatra dhe i bindën prindërit e tyre kundër Simionit. Ata i frikësuan që të votonin për Danin”, shtoi ajo.

Gabime të kushtueshme

Vetë George Simion tha se ishte patriot dhe “njeri i popullit”. Por, ndërsa fushata përparonte, ai bëri gabime.

Jashtë tregut, duke ushqyer pëllumba me fëmijët e saj, Diana tha se kishte planifikuar të votonte për Simion derisa pa një video nga Parisi pak para zgjedhjeve.

Duke u përpjekur të fliste frëngjisht, Simion e kishte përshkruar presidentin Macron si me “tendenca diktatoriale” dhe tha se vendi drejtohej nga “ajatollahët”.

“Nuk ishte në rregull të bëja këtë, të shkoja atje dhe t’i flisja kaq vrazhdë popullit francez. Më bëri të ndryshoja votën time “, mendon Diana.

Analisti Radu Magdin vëren gabime të tjera, duke përfshirë postime agresive në blog dhe momentin kur Simion ofendoi rivalin e tij, Dan, duke e quajtur “autik, djalë i varfër”.

“Përveç kësaj, ai dukej se iku nga debati publik dhe në vend të kësaj shkoi të shtrëngonte duart në të djathtën radikale pan-evropiane”, përmend Magdin, duke iu referuar takimeve në Poloni, Francë dhe Itali pak para votimit.

“Do të thoja se kishte shumë njerëz që nuk e vlerësuan vërtet këtë”, shtoi ai.

Sfida ndaj Rusisë

Për shumë rumunë, zgjedhja e Danit ishte gjithashtu një goditje kundër ndërhyrjes së Moskës.

Në festimet në rrugë mbrëmë, përveç bërtitjes së emrit të presidentit të ri dhe brohoritjeve, njerëzit brohoritën edhe sfidën e tyre: “Rusi, mos harro! Rumania nuk është e jotja”.

Ata po i referoheshin provave se Rusia ndërhyri në zgjedhjet e tyre në nëntor, për të rritur shanset e teoricienit të konspiracionit të ekstremit të djathtë, Calin Georgescu. Kur ai erdhi nga askund për të fituar raundin e parë, votimi u anulua.

Kjo fundjavë ishte një rizgjedhje, me Georgescun të përjashtuar dhe Simion në vendin e tij. Të dy shpesh shiheshin krah për krah, madje edhe në ditën e votimit.

Por simpatia e hapur e Georgescut për Rusinë – ai dikur tha se e admironte Vladimir Putinin – ishte një gjë që i bezdiste shumë votues.

Zgjedhja evropiane

Nicusor Dan nuk fitoi vetëm sepse nuk ishte Simion. Votuesve të tij u pëlqeu ajo për të cilën ai qëndronte, duke përfshirë një të ardhme të vendosur brenda Evropës.

Kur mijëra njerëz rrethuan selinë e tij të fushatës mbrëmë për të pritur që ai të shpallte fitoren, shumë prej tyre sollën flamuj të BE-së. Kishte lehtësim, si dhe entuziazëm.

Para zgjedhjeve, votuesit e rinj kishin thënë se planifikonin veprime radikale nëse Simion fitonte.

“Shumë miq thonë se do të largohen nga Rumania sepse vlerat tona nuk përputhen fare me të”, tha Sergiana, e diplomuar në politikë, në qendër të Bukureshtit.

“Ndjej se brenda një ose dy vitesh ai do të shkatërrojë plotësisht shanset tona për të qëndruar në BE”, shtoi ajo.

Në të kundërt, Dan i vendosi marrëdhëniet me Evropën në zemër të fushatës së tij.

“Është më mirë për mënyrën evropiane, për të rinjtë dhe për Rumaninë – sepse marrim më shumë fonde të BE-së, më shumë zhvillim”, miratoi një tjetër votues i ri, Petrosanu.

“Gjithashtu, Nicusor është djali më i zgjuar që nga revolucioni. Ai di si t’i bëjë gjërat”, shtoi ai.

Shansi i fundit

Në fund, fitorja e Dan ishte e theksuar. Por miliona votues rumunë zgjodhën një mënyrë tjetër, vlera të ndryshme. Ndërsa shpresat për kandidatin e ‘ndryshimit’ janë të mëdha, sfidat janë të mëdha dhe durimi mund të jetë i kufizuar.

“Sipas mendimit tim, ky është shansi i fundit për klasën politike kryesore për të fituar zgjedhjet me platformën ‘Shpëtoni Evropën, Shpëtoni Demokracinë”, paralajmëron Radu Magdin.

George Simion është vetëm 38 vjeç dhe nuk po shkon askund; partia e tij nacionaliste AUR është e fortë në parlament.

“Herën tjetër, është ‘mirupafshim’ nëse këta njerëz nuk e bëjnë punën e tyre. Herën tjetër mund të jetë dikush si Simion”, thotë analisti.