Pse ndryshimi i papritur? Ukraina kërkon ‘sqarime’ nga SHBA-të për dërgimin e armëve

Ukraina po kërkon qartësime pas njoftimit të Donald Trump të hënën mbrëma se dërgesat e armëve amerikane do të rifillojnë, vetëm pak ditë pasi ishin ndalur nga Pentagoni. Ajo theksoi se ka nevojë për “parashikueshmëri” në furnizimet që vijnë nga Uashingtoni.

Ministria e Mbrojtjes në Kiev deklaroi të martën se nuk kishte marrë njoftim zyrtar për ndryshimin e politikës dhe se ishte “jetike” për Ukrainën që të ruajë “stabilitetin, vazhdimësinë dhe parashikueshmërinë” në sigurimin e armatimeve, veçanërisht të sistemeve të mbrojtjes ajrore.

“Jemi mirënjohës ndaj Shteteve të Bashkuara për të gjithë mbështetjen dhe e vlerësojmë lart përpjekjen e partnerëve amerikanë drejt arritjes së një paqeje të qëndrueshme,” thuhej në deklaratë, shkruan The Guardian.

Duke folur nga Shtëpia e Bardhë të hënën, Trump deklaroi se do të dërgonte “më shumë armë” në Ukrainë dhe shtoi se ishte “i zhgënjyer” nga presidenti rus Vladimir Putin. “Do t’u dërgojmë ca më shumë armë, duhet të mbrojnë veten. Po goditen shumë rëndë tani,” tha Trump, në prani të një delegacioni amerikan dhe izraelit. Ai shtoi se bëhej fjalë kryesisht për armë mbrojtëse.

Deklaratat erdhën pas një sulmi ajror shtatë orësh nga Rusia mbi Kievin natën e së enjtes, vetëm pak orë pasi Trump dhe Putin kishin folur me telefon. Sipas Pentagonit, dërgesat e reja “me natyrë mbrojtëse” do të rifillojnë “me urdhër të Presidentit Trump”. Ndryshimi vjen pas një telefonate mes Trump dhe presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky të premten, të cilën ky i fundit e quajti bisedën më të mirë mes tyre deri më tani.

Kremlini deklaroi të martën se do t’i duhet kohë për të kuptuar se çfarë armësh dhe në çfarë sasie po i dërgohen Kievit nga SHBA.

Javën e kaluar, sekretari amerikan i Mbrojtjes Pete Hegseth ndaloi dërgimin e interceptorëve ajrorë dhe municioneve precize, përfshirë një sasi që ndodhej në kufirin Poloni-Ukrainë. Ai pretendoi se ky vendim ishte i nevojshëm për shkak të reduktimit të rezervave të Pentagonit.

Sipas raportimeve të Wall Street Journal, Hegseth mori vendimin në mënyrë të njëanshme. Kjo shkaktoi zhgënjim në Kiev dhe habi në mesin e demokratëve në Kongres, të cilët thanë se nuk kishte prova që rezervat ishin drejt rënies. Edhe aleatët europianë të Ukrainës reaguan me shqetësim.

Ndihma ushtarake ishte premtuar nga administrata Biden dhe miratuar nga Kongresi vitin e kaluar. Paketa përfshinte 30 raketa Patriot, 8,400 predha artilerie 155 mm, 142 raketa Hellfire dhe 252 raketa për sistemet lëshuese të raketave me shumë fish.

Ukraina është në mungesë të interceptorëve për sistemet ajrore Patriot, që janë kyçe për rrëzimin e raketave balistike ruse. Që nga janari, me rikthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë, Kremlini ka intensifikuar sulmet mbi qytetet ukrainase.

Të dielën, një person humbi jetën dhe mbi 60 civilë u plagosën nga sulmet me drone mbi Kharkivin dhe Zaporizhzhian. Javën e kaluar, sulmi mbi Kievin shkaktoi dëme të mëdha, ku mbetjet prekën një shkollë, dogjën makina dhe dëmtuan dritare e ballkone.

Zelensky, në muajt e fundit, është përpjekur të përmirësojë marrëdhëniet me Trump pas një takimi të dështuar në shkurt në Shtëpinë e Bardhë, ku nënpresidenti JD Vance e akuzoi për mosmirënjohje.

Presidenti ukrainas ka lavdëruar udhëheqjen e Trump, ka rënë dakord për një armëpushim 30-ditor dhe ka nënshkruar një marrëveshje për mineralet, që i jep investitorëve amerikanë akses në resurset e çmuara të Ukrainës. Megjithatë, mbetet e paqartë nëse kjo do të ndikojë në qëndrimin e Trump drejt Rusisë. Putin nga ana tjetër ka refuzuar një armëpushim dhe vijon të kërkojë dorëzimin e Kievit.

Të mërkurën, Zelensky do të marrë pjesë në një samit ndërkombëtar ndihme në Romë, i cili synon të ndihmojë rindërtimin e Ukrainës pas luftës. Ministri i tij i Mbrojtjes, Rustem Umerov, pritet të zhvillojë bisedime me gjeneral Keith Kellogg, i dërguari i Trump për Ukrainën, ku pritet të diskutohet rinisja e dërgesave ushtarake.

Në një videomesazh, Zelensky theksoi rëndësinë e mbrojtjes ajrore: “Çdo gjë që lidhet me mbrojtjen ajrore është përparësia jonë më e madhe – sistemet, raketat dhe mbrojtja nga dronët,” u shpreh ai. “Hap pas hapi, po mbyllim boshllëqet e financimit për prodhimin e dronëve dhe interceptorëve, dhe po mbushim linjat tona me porosi konkrete.”