Cilat vende blejnë naftë ruse dhe çfarë ndikimi do të kenë sanksionet?

Kina, India dhe Turqia janë përfituesit më të mëdhenj të naftës ruse që dikur shkonte në Bashkimin Evropian. Vendimi i BE-së për të bojkotuar pjesën më të madhe të naftës ruse të transportuar nga deti që nga janari 2023 çoi në një ndryshim masiv të flukseve të naftës bruto nga Evropa në Azi.

Që atëherë, Kina ka qenë konsumatori numër një i përgjithshëm i energjisë ruse, duke blerë rreth 219.5 miliardë dollarë naftë, gaz dhe qymyr rus, e ndjekur nga India (133.4 miliardë dollarë) dhe Turqia (90.3 miliardë dollarë).

Deri në 20 për qind të importeve të naftës bruto të Kinës vijnë nga Rusia, raporton Bloomberg, me firmën e analizave të të dhënave Kpler që sugjeron se një e katërta e kësaj vlere vjen nga Rosneft dhe Lukoil.

Kina vitin e kaluar bleu 100 milionë ton naftë bruto ruse, dhe vetëm muajin e kaluar importoi rreth 2 milionë fuçi në ditë. India është një vend tjetër që bën blerje të konsiderueshme të naftës ruse, pasi kishte importuar relativisht pak para pushtimit të Ukrainës. Tani importon rreth 1.6 milionë fuçi në ditë.

Turqia është gjithashtu një klient relativisht i madh, ndërsa blerës të tjerë përfshijnë BE-në, Mjanmarin dhe Azerbajxhanin, por janë marrëveshjet me Indinë dhe Kinën që kanë ndikimin më të madh financiar.

Analiza e Qendrës për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër (CREA) tregoi se BE bleu vëllime më të mëdha të gazit të lëngshëm natyror dhe gazit të tubacioneve, ndërsa Turqia bleu më shumë produkte nafte.

Analiza e CREA zbuloi se Kina dhe India kishin blerë 85 për qind të të gjitha eksporteve të naftës bruto ruse në shtator.

Importi, blerja dhe furnizimi i naftës dhe produkteve të naftës ruse u ndalua nga Mbretëria e Bashkuar në dhjetor 2022. Megjithatë, komiteti i Thesarit dëgjoi nga ekspertët në vitin 2024 se nafta ruse ende përfundon në Mbretërinë e Bashkuar pavarësisht sanksioneve, falë një boshllëku ligjor.

Për sa kohë që nafta ruse rafinohet në një vend tjetër, siç është India, ajo mund të shmangë ndalimin.

Richard Bronze, kreu i gjeopolitikës në Energy Aspects, u tha deputetëve se ai vlerësoi se nafta e rafinuar ruse përbën "shumë më pak se 5 për qind" të importeve të naftës së Mbretërisë së Bashkuar.

Sa i përket goditjes që do të pësojë Rusia si rezultat i masave të reja, shtrëngimi financiar mund të mos jetë i menjëhershëm.

Sanksionet përcaktojnë se marrëdhëniet tregtare me dy kompanitë ruse duhet të ndërpriten ose të mbyllen deri më 21 nëntor.

Megjithatë, analiza e CREA tregoi se të ardhurat totale të Rusisë nga lëndët djegëse fosile në shtator ishin 546 milionë euro në ditë.

Raporti gjithashtu thotë se, nëse çmimi maksimal prej 47.60 dollarësh për fuçi do të ishte zbatuar plotësisht, këto të ardhura do të kishin qenë 1.53 miliardë euro më të ulëta vetëm në shtator 2025.

Tregjet e naftës janë rritur ndjeshëm pas lajmit për vendosjen e sanksioneve amerikane ndaj dy prodhuesve kryesorë të naftës në Rusi.

Rosneft dhe Lukoil së bashku përfaqësojnë rreth 105 miliardë dollarë të kombinuara në kapitalizimin e tregut, një masë e pranuar e "vlerës" së një kompanie, e cila është pothuajse e ndarë në mënyrë të barabartë, me pjesën e Rosneft që është pak më e madhe. Për krahasim, firma energjetike BP e listuar në Londër vlen rreth 66 miliardë funte.

Rusia eksporton rreth 4 milionë fuçi naftë në ditë, dhe Rosneft dhe Lukoil përbëjnë rreth gjysmën e kësaj shifre. Vetëm Rosneft është përgjegjës për afërsisht 6 për qind të prodhimit global të naftës.

Kujtojmë, administrata e presidentit Donald Trump vendosi sanksione ndaj dy kompanive më të mëdha prodhuese të naftës në Rusi, pasi planet për të mbajtur një samit të dytë për ti dhënë fund luftës në Ukrainë u braktisën.