Rezistenca në arsim – një formë e qëndrueshme e kundërshtimit ndaj shtypjes serbe

Me rastin e 7 Marsit, Ditës së Mësuesve, Reporting House organizoi një diskutim mbi rolin e “Shtëpive-Shkolla” në Kosovën e viteve ’90, duke rikujtuar sfidat e mësimdhënësve gjatë krijimit të tyre.

Zijadin Gashi, kryetar i Këshillit të Arsimit të Prishtinës (1990-1999), tha se kjo shtëpi shkollë u krijuan si përgjigje ndaj shtypjes serbe, pasi institucionet shqiptare u shkarkuan dhe arsimi u detyrua të funksiononte jashtë sistemit serb.

“Shtëpitë shkollat linden nga terrori i pushtetit të Serbisë. Të gjitha organet e Kosovës u shkarkuan, pastaj erdhën persona prej Serbisë të cilët filluan te ndërtojnë një pushtet me dhunë, ndaj shqiptarëve të cilët do të bashkëpunonim me ta, i detyronin të nënshkruanin, dhe të punonin sipas ligjeve të Serbisë. Shkollat nën udhëheqjen e personave të cilët kanë punuar në organet shtetërore, u orientuan dhe konsultoheshin në këtë rast në bazë të udhëzimeve. Të shkollat u deklaruan se nuk mund të punojnë me ligje e tekste mësimore të Serbisë. Shtëpi shkolla ka dalë në diskutim publik, bashkëpunimi ka qenë shume i mirë me shkolla, dhe është miratuar programi, dhe plani programi mësimor është dashtë të ndryshoj. Viti shkollor u përgatit detajisht qysh të filloj me 20 janar, u gjetën shtëpitë shkolla, dhe aty filluam vitin shkollor me 20 janar”, rrëfen Gashi.

Linda Gusia, ligjëruese në Departamentin e Sociologjisë, theksoi se vitet ’90 ishin periudha me ndryshime të mëdha strukturore dhe kulturore për shqiptarët e Kosovës.

Sipas saj, rikujtimi i asaj periudhe është i domosdoshëm, pasi rezistenca në arsim ishte një formë e qëndrueshme e kundërshtimit ndaj shtypjes serbe.

“Është e rëndësishme të rikujtohen të 90-ta është obligim, ato janë vite dinamike me ndryshime të mëdha kulturore të cilat sjellin ndryshime dramatike. Sistemi arsimor ka krijuar edhe atë artikulimin politike. Kosovës në vitin 1999 i merret dhunshëm autonomia, rezistenca këto vite kanë pasur për qëllim rezidencën. Është obligim i joni dhe mënyrë 90 janë vite dinamike, me ndryshime të mëdha strukturore, vite të cilat sjellin ndryshime dramatike. Gjendja e shqiptareve nuk ka qenë e mirë, sytë tek Universiteti dhe arsimi shqip kanë qenë përherë, sepse hapja e Universitetit të Prishtinës ka krijuar elitën intelektuale. Për këtë arsyeje sulmi i drejtpërdrejt në arsim ka qenë i qëllimshëm”, theksoi Gucia.