Donald Trump ka ushtruar presion ndaj Volodymyr Zelenskyy përpara bisedimeve të së hënës në Uashington me liderët evropianë, duke thënë se presidenti ukrainas mund ta përfundojë luftën “pothuajse menjëherë” nëse dëshiron.
Presidenti amerikan gjithashtu përjashtoi mundësinë që Ukraina të anëtarësohet në NATO apo të rimarrë Krimenë e pushtuar nga Rusia si pjesë e negociatave me Moskëna, sipas The Guardian.
Trump i bëri komentet në platformën e tij Truth Social të dielën në mbrëmje, disa orë para se të takohej me liderët evropianë, përfshirë Keir Starmer, Emmanuel Macron, Friedrich Merz dhe Zelenskyy në Zyrën Ovale, në përpjekje për të kundërshtuar një plan të mbështetur thuhet nga SHBA, që do të shihte Ukrainën të dorëzonte territore.
“Presidenti Zelenskyy i Ukrainës mund ta përfundojë luftën me Rusinë pothuajse menjëherë, nëse dëshiron, ose mund të vazhdojë të luftojë,” shkroi Trump. “Nuk ka kthim pas për Krimenë që Obama ia dha (12 vjet më parë, pa u qëlluar asnjë plumb!), dhe Ukraina nuk hyn në NATO. Disa gjëra nuk ndryshojnë kurrë!!!”, shtoi ai.
Një minutë më vonë, presidenti amerikan postoi se do të ishte një “nder i madh” të priste kaq shumë liderë evropianë në të njëjtën kohë në Shtëpinë e Bardhë.
Këto deklarata mund të shkaktojnë shqetësim mes diplomatëve evropianë që duan të shmangin një përsëritje të kritikave publike ndaj Zelenskyy gjatë vizitës së tij të fundit në Shtëpinë e Bardhë, në shkurt, kur Trump dhe nënpresidenti amerikan JD Vance e akuzuan atë për mosmirënjohje dhe mungesë respekti dhe i thanë: “Nuk je në një pozicion të mirë. Nuk i ke kartat në dorë tani.”
Duke mbërritur në Uashington për takimin të dielën vonë, Zelenskyy tha se shpresonte që “forca jonë e përbashkët” me SHBA-në dhe partnerët evropianë do ta detyronte Rusinë drejt paqes.
“Jam mirënjohës ndaj presidentit të Shteteve të Bashkuara për ftesën. Të gjithë duam një përfundim të shpejtë dhe të qëndrueshëm të kësaj lufte,” tha Zelenskyy në aplikacionin e mesazheve Telegram.
“Dhe shpresoj që forca jonë e përbashkët me Amerikën dhe me miqtë tanë evropianë do ta detyrojë Rusinë drejt një paqeje të vërtetë.”
Edhe përpara komenteve të Trump-it të dielën, Zelenskyy përballej me një detyrë të vështirë për të përmbysur dëmet e shkaktuara ndaj perspektivës së sigurisë së Ukrainës nga samiti i së premtes mes Trump dhe Putinit në Alaskë.
Më herët, Trump e akuzoi median për shtrembërimin e “takimit të tij të shkëlqyer në Alaskë” – një takim që u pa gjerësisht si një fitore për Putinin dhe një poshtërim për presidentin amerikan. Të dielën, Trump pretendoi se kishte bërë “përparim të madh” në lidhje me Rusinë, pa dhënë detaje.
Liderët evropianë të hënën do të riafirmojnë mbështetjen e tyre për integritetin territorial të Ukrainës dhe do të argumentojnë kundër çdo plani për shkëmbim territoresh që shpërblen agresionin rus. Ata gjithashtu do të kërkojnë më shumë qartësi mbi garancitë e sigurisë që SHBA është e gatshme të ofrojë në rast të një marrëveshjeje.
Mikhail Ulyanov, i dërguari i Rusisë në organizatat ndërkombëtare në Vjenë, tha herët të hënën se Rusia është dakord që çdo marrëveshje paqeje për Ukrainën në të ardhmen duhet të përfshijë garanci sigurie për Kievin, por shtoi se Rusia “ka të drejtë të presë që edhe Moska të marrë garanci sigurie efektive.”
Në një deklaratë pajtuese për vizitën e tij në Uashington, Starmer lavdëroi Trump për “përpjekjet e tij për të përfunduar luftën e paligjshme të Rusisë në Ukrainë.” Në të njëjtën kohë, Starmer riafirmoi vijat e kuqe të Evropës. Ai tha se “rruga drejt paqes” nuk mund të vendoset pa Zelenskyy-n dhe se Rusia duhet të “shtrëngohet” me sanksione të mëtejshme.
I dërguari i posaçëm i Trump, Steve Witkoff, i tha CNN-it se Putin kishte pranuar për herë të parë që SHBA dhe Evropa të ofrojnë mbrojtje për Ukrainën si pjesë e një marrëveshjeje. Kjo do të ishte jashtë kuadrit të NATO-s, por do të ishte ekuivalente me nenin 5 të aleancës për vetëmbrojtje, sipas Witkoff.