Si po dëshiron Polonia të mbrojë kufijtë e saj nga pushtimi

Polonia, kontribuesi më i madh i NATO-s në terma relativë dhe përfituesja e programit SAFE (Veprimi i Sigurisë për Evropën) të BE-së, i cili është hartuar për të përshpejtuar gatishmërinë mbrojtëse në shtetet anëtare, është një qendër kyçe për mbrojtjen evropiane dhe të NATO-s.

Mes shpenzimeve të shtuara të mbrojtjes, ekspertët në vend po debatojnë se si t’i përdorin më së miri burimet e Polonisë për t’u përgatitur për një pushtim të mundshëm të armatosur.

Një nga projektet aktuale të mbrojtjes, i njohur si “Mburoja Lindore”, do të përbëhet nga 700 km instalime mbrojtëse pranë kufirit lindor të Polonisë me Rusinë dhe Bjellorusinë.

Ky është gjithashtu kufiri lindor i NATO-s dhe Bashkimit Evropian.

Ky projekt nganjëherë quhet ‘Linja Tusk’, në lidhje me Linjën e famshme franceze Maginot nga Lufta e Dytë Botërore, e ndërtuar nga Franca në vitet 1930 për të penguar pushtimin nga Gjermania naziste.

Megjithatë, ekspertët argumentojnë se ideja se çfarë supozohet të jetë në të vërtetë Mburoja Lindore shpesh keqkuptohet nga publiku, shkruajnë mediat e huaja.

“Dëshironi paqe, përgatituni për luftë”

“Mburoja Lindore shpesh barazohet gabimisht me një barrierë në kufirin me vetë Bjellorusinë, por në fakt këto janë dy gjëra të ndryshme. Mburoja është një projekt kompleks për të rritur qëndrueshmërinë e shtetit dhe qytetarëve të tij”, tha Jacek Brzozowski, përfaqësuesi i qeverisë lokale në terren.

Siç shpjegoi ai, projekti i Mburojës Lindore parashikon investime në infrastrukturën teknike dhe dixhitale, por edhe përdorimin e digave natyrore.

Në të njëjtën kohë, ai theksoi se i gjithë projekti është i natyrës mbrojtëse dhe nuk është i orientuar drejt agresionit ndaj Rusisë dhe Bjellorusisë.

Megjithatë, ai theksoi se këto vende paraqesin një qëndrim armiqësor ndaj Polonisë dhe NATO-s në tërësi, që do të thotë se për të ruajtur paqen është e nevojshme të zhvillohet potenciali për frikësim, sipas maksimës së lashtë: “dëshironi paqe, përgatituni për luftë”.

Sipas Brzozowski, ne aktualisht jetojmë në një botë “para luftës” dhe nuk mund të përballojmë të injorojmë kërcënimet.

Ai kujtoi se në qershor të vitit 2024, një ushtar u vra përgjatë kufirit bjellorus, i cili ka qenë vendi i një krize migrimi, sigurie dhe humanitare që nga viti 2021.

“Ky është rasti i parë i tillë që nga Lufta e Dytë Botërore. Situata është emergjente dhe kufiri patrullohet vazhdimisht nga 11,000 ushtarë dhe oficerë të Rojës Kufitare”, shtoi ai.

Një ‘Zonë Vdekjeje’ 30 km larg kufirit

Oficeri ushtarak në pension dhe ish-komandanti i Eurocorps, Gjenerali Jaroslaw Gromadzinski, ishte kritik ndaj Mburojës Lindore dhe veprimeve të qeverisë në lidhje me programin.

“Mburoja Lindore është një projekt thjesht politik dhe PR, është një thes në të cilin qeveria hedh gjithçka. Në teori, qëllimi është të përgatitet pjesa lindore e Polonisë për luftë, ndërsa në praktikë në kufi po ngrihen ‘platforma antitank’. Kjo duket bukur në TV, por është thjesht një humbje parash. Barrierat në kufi do të shkatërrohen brenda 2-3 orësh nga një sulm artilerie. Kjo, rastësisht, vlen për të gjithë zonën brenda rrezes së artilerisë konvencionale të armikut, pra deri në 30 km në vend. Kjo do të jetë një zonë vdekjeprurëse ku nuk duhet të vendosen trupa”, tha Gromadzinski.

Sipas mendimit të tij, objektivi më i rëndësishëm i Mburojës Lindore duhet të jetë në vend të kësaj të sigurojë që trupat në zonën deri në 100 km nga kufiri të mund të manovrojnë, që do të thotë të sigurojë një bazë logjistike në të gjithë zonën deri në lumin Vistula që rrjedh nëpër mes të Polonisë.

Gjithashtu e rëndësishme sipas tij është ofrimi i sigurisë së civilëve përmes edukimit dhe krijimit të infrastrukturës mbrojtëse.

Siç theksoi një ish-ushtar, “ushtria do të përballojë, ata do të lëvizin brenda dhe jashtë zjarrit të armikut, por popullsia qëndron në vend”.

Fortifikimet nuk do ta ndalojnë një ushtri moderne

Kolonel Slawomir Walenczynkowski nga Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Polake konfirmoi se Mburoja Lindore nuk duhet të kuptohet si një linjë fortifikimesh si Linja Franceze Maginot ose Linja Manerheim e Finlandës e 80 viteve më parë.

“Sot fortifikimet nuk kanë asnjë shans për të ndaluar armikun. Bëhet fjalë për skanimin e lëvizjes së tij në mënyrë që ai të lëvizë aty ku duam ne, sepse ne mund ta ndikojmë atë me masa zjarri”.

Ai shtoi se Mburoja Lindore shkon shumë përtej kufirit të Polonisë dhe madje përfshin modernizimin e urave mbi lumin Vistula për të qenë në gjendje të mbështesin peshën e tankeve moderne të stacionuara në Poloninë perëndimore.

Përveç kësaj, programi do të përfshijë edhe një të ashtuquajtur “sistem anti-shok”, një grup sensorësh për të monitoruar aktivitetet në Bjellorusi dhe Rusi.

Kjo do të blejë kohë për të vepruar para se të nisë një ofensivë armike, e ngjashme me atë që ndodhi para pushtimit rus të Ukrainës.

Koloneli gjithashtu mbrojti “mbrojtësit antitank” në vetë kufirin.

“Edhe nëse mbështetëset në kufi shkatërrohen brenda dy orësh, ato na blejnë ato dy orë kohë shtesë për të vepruar”, argumentoi ai.

Një rrjedhë parash për autoritetet lokale

Mburoja Lindore sjell gjithashtu investime shumëmiliardëshe nga buxheti i Ministrisë së Mbrojtjes, 10 miliardë PLN (2.4 miliardë euro) do të shkojnë për të, dhe Polonia mund të marrë deri në 20 miliardë euro në kredi preferenciale në kuadër të programit evropian SAFE.

Një pjesë e konsiderueshme e këtyre fondeve mund të shkojë drejt infrastrukturës me përdorim të dyfishtë, domethënë infrastrukturës së nevojshme nga forcat e armatosura në kohë lufte, por që kryen funksione civile gjatë kohës së paqes.

Megjithatë, profesoresha Aleksandra Skrabacz e Universitetit Ushtarak të Teknologjisë tha se investimet ushtarake nuk do të përktheheshin domosdoshmërisht automatikisht në një përmirësim të fatit të banorëve vendas.

Ajo theksoi se turizmi në territoret lindore të Polonisë ishte prekur nga situata e paqëndrueshme në kufi dhe se popullsia lokale mund të jetë armiqësore ndaj kufizimit të lirive të tyre civile nga investimet dhe operacionet ushtarake në zonën e tyre.

‘Nuk mund të presim trupat amerikane’

Ministri i Mbrojtjes Kombëtare i Polonisë, Władysław Kosiniak-Kamysz, e ka quajtur Mburoja Lindore, investimin më të madh në krahun lindor të NATO-s që nga viti 1945.

Ekspertët ranë dakord se ishte një projekt që i shërbente interesave jo vetëm të Polonisë, por të të gjithë BE-së dhe NATO-s.

Nga ana tjetër, ata argumentuan se përpjekja kryesore për të mbrojtur kufirin polak bie mbi publikun polak.

“Ndërtimi i infrastrukturës është më pak problem sesa ndërtimi i qëndrueshmërisë. Nuk mund të presim 2 javë që trupat amerikane të na mbrojnë. Amerikanët nuk do të na mbrojnë, ata mund të na ndihmojnë të mbrohemi. Kjo është përgjegjësia jonë”, argumentoi Skrabacz.

Në të njëjtën kohë, ajo citoi rezultatet e një ankete që tregon se vetëm 10-15 përqind e polakëve kanë deklaruar gatishmërinë e tyre për të mbrojtur vendin me armë në dorë në rast lufte.

Shumica planifikojnë të ikin jashtë vendit ose të kujdesen për sigurinë e familjes së tyre.

Sipas saj, është e nevojshme të edukohet publiku që të marrë përgjegjësinë për vendin.

Edhe guvernatori Jacek Brzozowski u pajtua se gjëja më e rëndësishme është përgatitja e popullsisë dhe mësimi i procedurave të duhura.

“Gjatë gjithë historisë sonë, polakët kanë treguar se atdheu ishte gjëja më e rëndësishme për ta dhe ata ishin në gjendje të luftonin për të”, argumentoi përfaqësuesi i qeverisë.