Diskutim në Gjermani në prag të përvjetorit të Dejtonit

Ndërsa po afrohet 30-vjetori i nënshkrimit të Marrëveshjes së Dejtonit, në Gjermani janë organizuar konferenca dhe tryeza të dedikuara për zhvillimet në Bosnjë-Hercegovinë.

Një nga të parat u mbajt të enjten (30 tetor) në Regensburg, Bavari, e organizuar nga Shoqata për Evropën Juglindore në bashkëpunim me Institutin Leibnitz për Kërkime Juglindore dhe projektin "seeFField", i cili synon të forcojë studimet e Evropës Juglindore në qytetin universitar të Regensburgut.

Konflikt i ngrirë

Titulli i diskutimit "30 vjet më pas: gjurmë të thella të luftërave jugosllave" shpërqendron pak vëmendjen nga përmbajtja, sepse gjatë mbrëmjes u diskutua vetëm për Bosnjë-Hercegovinën. Që në fillim të diskutimit, një nga pjesëmarrësit e forumit, historiani Klaus Buchenau nga Universiteti i Regensburgut, bëri një paralele midis konflikteve aktuale në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme si dhe luftës në Bosnjë-Hercegovinë, duke pohuar se kjo e fundit është "e ngrirë", por nuk ka mbaruar kurrë, gjë që manifestohet pothuajse çdo ditë përmes lajmeve që vijnë nga ajo pjesë e Evropës.

Pjesëmarrësit në diskutim, qoftë historianë apo punonjës të kulturës, nuk u kthyen pas vetëm në zhvillimet e fundit të ngjarjeve që lidhen me Milorad Dodikun, por duke u kthyer pas në tridhjetë vitet e fundit, ata u përpoqën të përcaktonin se ku shkoi keq.

Nicola Moll, historian dhe koordinator i rrjetit "Memory Lab", kujtoi protestat disi të harruara në Bosnjë-Hercegovinë dhjetë vjet më parë, duke theksuar se narrativat përtej platformës nacionaliste ishin të mundshme, por në të njëjtën kohë arriti në përfundimin se edhe ato protesta kishin rënë në harresë.

Ai vuri në dukje protesta më të vogla si ato të drejtuara kundër mini-hidrocentralit. "Pavarësisht paralizës nacionaliste, ka ende njerëz që luftojnë për ndryshime në shoqëri dhe kjo është gjithashtu pjesë e B-H dhe ne nuk duhet ta harrojmë këtë", përfundoi Moll, i cili jeton në Sarajevë.

Jugonostalgji apo jo?

Përkthyesja Alida Bremer dhe profesoresha e shkencave kulturore në Universitetin e Halle-s, Zheljana Tuniq, vunë në dukje të përbashkëtën në sektorin kulturor, të cilën shumë e fusin në shportën e nostalgjisë jugosllave.

"Kombet në këtë pjesë të Evropës janë shumë të vogla dhe ato prodhojnë një numër të vogël shkrimtarësh, muzikantësh dhe artistësh, kështu që është logjike që ata të shohin përtej kufirit", përfundoi Bremer. Tunjiq vuri në dukje fenomenin sipas të cilit fenomeni i jugonostalgjisë vjen kryesisht nga brezat që lindën pas shpërbërjes së Jugosllavisë.

Por në të njëjtën kohë, u arrit në përfundimin se lëvizja më e madhe rinore në këtë pjesë të Evropës në dekadat e fundit, ajo në Serbi, "nuk ka asnjë nostalgji për Jugosllavinë". / DW