Zelensky në mes të konflikteve, presioni mbytës nga Trump, goditja ruse në front dhe ultimatumi 6-ditor

Gati katër vjet pas nisjes së pushtimit rus, Presidenti Volodymyr Zelensky gjendet sot në udhëkryqin më të vështirë të presidencës së tij. Brenda 27 nëntorit, në Ditën e Falënderimeve në SHBA, ai pritet t’i përgjigjet presidentit amerikan nëse pranon apo refuzon planin e paqes të Donald Trump — një propozim që do t’i kërkonte Ukrainës të lëshojë territor, të kufizojë ushtrinë dhe të pranojë kontrollin rus mbi Donbasin.

Zelensky e ka cilësuar këtë vendim si një provë të “dinjitetit” kombëtar. Në një adresim drejtuar popullit ukrainas, ai pranoi se vendi është i lodhur nga lufta e zgjatur, por paralajmëroi se kapitullimi nuk është një opsion i lehtë. “Uniteti ynë është thelbësor për një paqe të drejtë,” tha ai, duke u bërë thirrje qytetarëve të shmangin “lojërat politike”.

Skandal korrupsioni me 100 milionë dollarë trondit qeverinë

Ndërsa presioni ndërkombëtar rritet, presidenti po përballet paralelisht me krizën e brendshme më serioze të viteve të fundit: një skandal korrupsioni në sektorin e energjisë, ku zyrtarë të lartë akuzohen për përvetësimin e 100 milionë dollarëve përmes kontraktorëve të korruptuar. Zelensky ka shkarkuar dy zyrtarë të rangut të lartë dhe ka vendosur sanksione ndaj disa bashkëpunëtorëve të ngushtë. Njëri prej tyre, Timur Midych — një biznesmen me lidhje të hershme me presidentin — raportohet se ka braktisur vendin.

Presioni politik po rritet gjithashtu mbi shefin e fuqishëm të stafit presidencial, Andriy Yermak. Disa deputetë kërkojnë dorëheqjen e tij, duke argumentuar se përqendrimi i tepërt i pushtetit në duart e tij ka minuar funksionimin e institucioneve. Edhe pse as Yermak dhe as Zelensky nuk janë akuzuar zyrtarisht, analistët paralajmërojnë se skandali mund të dëmtojë marrëdhëniet me aleatët e Ukrainës.

Shumica parlamentare në rrezik, por jo pushteti i Zelenskyt

Partia e Zelenskyt, Shërbëtori i Popullit, gëzon shumicë që nga viti 2019, por ekspertët thonë se tensionet e brendshme mund ta dëmtojnë këtë epërsi. Analisti politik Mykola Davydyuk vlerëson se “modeli i qeverisjes së presidentit nuk po funksionon më”, duke shtuar se Yermak ushtron ndikim të tepruar në vendimmarrje. Megjithatë, për shkak të ligjit ushtarak, zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare janë shtyrë në mënyrë të pacaktuar, çka do të thotë se Zelensky mbetet i qëndrueshëm në pushtet, përveç rasteve kur ai vendos të japë dorëheqjen. Mandati i tij do të kishte përfunduar në pranverën e vitit 2024. Nëse pranon planin amerikan, atij i jepet një dritare 100-ditore për të çuar vendin në zgjedhje.

Skena politike: Zaluzny në horizont

Ish-komandanti i përgjithshëm i ushtrisë, Valery Zaluzny — tani ambasador në Mbretërinë e Bashkuar — mbetet një figurë me potencial të lartë elektoral, edhe pse mohon çdo ambicie politike. Sondazhet e tregojnë atë si rival të mundshëm të Zelenskyt në një të ardhme post-luftë.

Në të kundërt, ish-presidenti Petro Poroshenko duket i dobësuar politikisht dhe ka dështuar së fundmi të mbledhë firmat e nevojshme për një votë mosbesimi kundër qeverisë.

Presion i rritur në fronte dhe mungesa të rënda energjie

Ndërkohë, situata në vijën e frontit përkeqësohet. Forcat ruse po shtyjnë drejt Kharkivit në aksin Kupyansk–Liman, ndërsa përplasjet më të ashpra janë regjistruar në Pokrovsk, një qendër kyçe logjistike në Donetsk. Sulmet e muajit nëntor ndaj termocentraleve të vendit kanë shkaktuar ndërprerje të rënda të energjisë — disa nga më të këqijat që nga viti 2022 — duke rënduar edhe më tej përgatitjet për dimrin e ashpër.

Vendimi i 27 nëntorit: momenti që mund të rishkruajë të ardhmen e Ukrainës

Në vetëm pak ditë, Zelensky duhet t’i japë Shtëpisë së Bardhë një përgjigje:
• Pranimi i planit, që nënkupton lëshime të dhimbshme territoriale dhe ushtarake, por garanton mbështetje ekonomike dhe të sigurisë;
• Refuzimi, që rrezikon humbjen e mbështetjes së presidentit amerikan dhe zgjerimin e presionit rus, por ruan integritetin territorial të Ukrainës sipas Kushtetutës. Ndërsa krizat shumëfishohen — korrupsion, presion ushtarak, polarizim politik dhe dilema diplomatike — koha për presidentin ukrainas duket se po numëron mbrapsht.