BE gati të bllokojë asetet e ngrira të Rusisë, fundi i vetos nga Hungaria dhe Sllovakia

Bashkimi Evropian pritet të premten të bllokojë asetet e Rusisë të mbajtura në Evropë deri sa Moska të heqë dorë nga lufta në Ukrainë dhe të kompensojë fqinjin e saj për dëmet e rënda të shkaktuara për gati katër vjet.

Ky hap është i rëndësishëm, pasi do t’u lejojë liderëve të BE-së të diskutojnë në një samit javën e ardhshme se si të përdorin dhjetëra miliarda euro nga asetet e Bankës Qendrore të Rusisë për të garantuar një hua të madhe që do të ndihmojë Ukrainën të përmbushë nevojat e saj financiare dhe ushtarake gjatë dy viteve të ardhshme.

Kryeministri hungarez Viktor Orbán, aleati më i afërt i presidentit rus Vladimir Putin në Evropë, akuzoi Komisionin Evropian që përgatiti vendimin, se po “dhunon sistematikisht ligjin evropian.”

Në total, 210 miliardë euro në asete ruse janë të ngrira në Evropë. Shumica dërrmuese e fondeve, rreth 193 miliardë euro në fund të shtatorit, mbahen në Euroclear, një shtëpi financiare belge për pastrimin e transaksioneve.

Paratë u ngrinë nën sanksionet që BE vendosi ndaj Rusisë për luftën e nisur më 24 shkurt 2022, por këto sanksione duhet të rinovohen çdo gjashtë muaj, dhe të gjitha 27 vendet anëtare duhet t’i miratojnë për të ndodhur kjo. Hungaria dhe Sllovakia kundërshtojnë dhënien e më shumë mbështetjeje për Ukrainën.

Vendimi i së premtes, i bazuar në rregullat e traktatit të BE-së që lejojnë bllokun të mbrojë interesat e tij ekonomike në situata emergjente, do t’i pengojë këto vende të bllokojnë rinovimin e sanksioneve dhe do ta bëjë më të lehtë përdorimin e aseteve.

Orbán tha në rrjetet sociale se kjo do të thotë se “shteti ligjor në Bashkimin Evropian merr fund, dhe liderët e Evropës po e vendosin veten mbi rregullat.”

“Komisioni Evropian po dhunon sistematikisht ligjin evropian. Po e bën këtë për të vazhduar luftën në Ukrainë, një luftë që qartësisht nuk është e fitueshme,” shkroi ai. Orbán shtoi se Hungaria “do të bëjë gjithçka që ka në dorë për të rikthyer rendin ligjor.”

Në një letër drejtuar presidentit të Këshillit Evropian António Costa, i cili do të kryesojë samitin që nis më 18 dhjetor, kryeministri sllovak Robert Fico tha se do të refuzonte të mbështeste çdo hap që “do të përfshinte mbulimin e shpenzimeve ushtarake të Ukrainës për vitet e ardhshme.”

Ai paralajmëroi se “përdorimi i aseteve të ngrira ruse mund të rrezikojë drejtpërdrejt përpjekjet e paqes të SHBA-së, të cilat llogarisin në përdorimin e këtyre burimeve për rindërtimin e Ukrainës.”

Por Komisioni argumenton se lufta ka imponuar kosto të rënda duke rritur çmimet e energjisë dhe duke ngadalësuar rritjen ekonomike në BE, e cila tashmë ka dhënë gati 200 miliardë euro (235 miliardë dollarë) në mbështetje për Ukrainën.