Kush do të shkojë në “paradën e Ditës së Fitores së Putinit” dhe sa e sigurt është Moska?

Volodymyr Zelensky tha se Ukraina nuk mund të garantojë sigurinë e zyrtarëve të huaj që planifikojnë të marrin pjesë në paradën e Ditës së Fitores së Rusisë në Moskë të premten.

“Pozicioni ynë është shumë i thjeshtë për të gjitha vendet që udhëtojnë në Rusi më 9 maj: ne nuk mund të mbajmë përgjegjësi për atë që ndodh në territorin e Federatës Ruse”, tha presidenti ukrainas të shtunën.

“Ata janë përgjegjës për sigurinë tuaj. Ne nuk do të ofrojmë asnjë garanci, sepse nuk e dimë se çfarë mund të bëjë Rusia në ato data”.

Kjo deklaratë shkaktoi tensione të mëtejshme diplomatike me Sllovakinë, kryeministri miqësor i së cilës me Moskën, Robert Fico, kritikoi paralajmërimin e Zelenskyt, shkruan Euronews.

“… Unë e respektoj plotësisht që siguria e pjesëmarrësve është një çështje e brendshme e Federatës Ruse. Por nëse Z. Zelensky beson se deklaratat e tij do t’i detyrojnë delegacionet e huaja të mos vijnë, atëherë ai gabohet thellësisht”, ka thënë Fico.

Megjithatë, nuk është e qartë nëse Fico do të marrë pjesë në paradë.

Pasi kryeministri sllovak anuloi disa paraqitje publike, ka pasur spekulime se ai mund të mos shfaqet as në Moskë.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq, i cili kishte planifikuar gjithashtu të vizitonte Moskën së bashku me Ficon, u sëmur gjatë një vizite në Shtetet e Bashkuara javën e kaluar, duke e ndërprerë udhëtimin e tij dhe duke u kthyer në Beograd, ku u shtrua për pak kohë në spital.

Fico dhe Vuçiq ishin të vetmit udhëheqës evropianë që njoftuan pjesëmarrjen e tyre në “paradën ruse të Ditës së Fitores”, një vendim që shkaktoi kritika të ashpra nga Bashkimi Evropian.

Në rastin e Vuçiq, Brukseli lëshoi një paralajmërim të ashpër, duke treguar se vizita do të shkelte kriteret e anëtarësimit në BE dhe potencialisht do të dëmtonte procesin e pranimit të Serbisë në bllokun 27-anëtarësh.

Politikanët evropianë mund të mungojnë, por aleati më i vlefshëm i Moskës dhe ndoshta i ftuari më i rëndësishëm do të jetë i pranishëm, thuhet në shkrimin e Euronews, përcjell Telegrafi.

Ndërkohë, presidenti kinez Xi Jinping do të bëjë një vizitë zyrtare në Rusi nga 7 deri më 10 maj për të marrë pjesë në festimet e 80-vjetorit të mposhtjes së Gjermanisë naziste, tha Kremlini të dielën.

Sa e sigurt do të jetë parada?

Javën e kaluar, presidenti rus Vladimir Putin propozoi një armëpushim tre-ditor me Ukrainën midis 7 dhe 9 majit, rreth festimeve të Ditës së Fitores.

Ideja u hodh poshtë kategorikisht nga Kievi, me Zelenskyn që e quajti atë një “shfaqje teatrale” të projektuar për të lehtësuar izolimin ndërkombëtar të Rusisë dhe për të krijuar një atmosferë të favorshme për festimet e Ditës së Fitores në Moskë.

Zelensky thuhet se tha se propozimi nuk ishte një përpjekje serioze për t’i dhënë fund luftës dhe përsëriti mbështetjen e Ukrainës për një iniciativë të mbështetur nga SHBA-të që bën thirrje për një armëpushim 30-ditor pa kushte.

Presidenti i Ukrainës paralajmëroi se historia e Moskës në shkeljen e armëpushimeve afatshkurtra minon çdo besim në ofertën e saj të fundit.

“Ata vrasin deri më 7 maj, bëjnë pauzë për disa ditë të rehatshme, pastaj fillojnë të sulmojnë përsëri më 11”.

Të hënën, disa ditë para paradës, ndërsa provat po zhvilloheshin në kryeqytetin rus, autoritetet thanë se katër dronë u kapën gjatë natës ndërsa po i afroheshin qytetit.

Kjo nuk ishte hera e parë që dronët ukrainas arritën në Moskë.

Në mesin e marsit, autoritetet e qytetit raportuan sulmin më të madh me dronë me mbi 70 dronë të rrëzuar sipas mbrojtjes ajrore ruse dhe autoriteteve të Moskës.

Sipas Zelenskyt, dronët ukrainas tani mund të fluturojnë shumë përtej kësaj dhe të arrijnë një rreze prej 3,000 km.

Kiev ka përdorur dronë me rreze të gjatë për të goditur thellë në territorin rus, duke synuar infrastrukturën ushtarake si aeroportet, rafineritë e naftës, depot dhe qendrat logjistike.

Rusia tashmë ka anuluar paradën e Fitores në qytetin portual të pushtuar të Krimesë, Sevastopol.

Guvernatori i Sevastopolit, i vendosur nga Moska, tha se parada nuk do të zhvillohet për shkak të rreziqeve të sigurisë.

Njoftimi vjen pas një sulmi të raportuar me dron detar ukrainas që shkatërroi një aeroplan luftarak rus Su-30 pranë portit të Novorossiysk të premten e kaluar.

Inteligjenca ushtarake e Ukrainës e përshkroi atë si “një operacion të paprecedentë”, duke shënuar herën e parë që një dron detar rrëzoi një aeroplan reaktiv.

Sipas medaive, kjo është hera e tretë radhazi që parada është anuluar në Sevastopol. Qyteti port i pushtuar e mbajti atë për herë të fundit në vitin 2022, menjëherë pas fillimit të pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia.